Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Mikołowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2021 r.

Sąd Rejonowy w Mikołowie IV Wydział Pracy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Witkowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Arkadiusz Żyła

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2021 r.

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko (...) S.A.

o wynagrodzenie za pracę z tytułu 14-tej pensji i ekwiwalent za deputat węglowy

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 15 771,28 zł (piętnaście tysięcy siedemset siedemdziesiąt jeden złotych dwadzieścia osiem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 lipca 2018r. tytułem

14 –stej pensji za 2016r.;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5563,20 zł (pięć tysięcy pięćset sześćdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 października 2018r. tytułem deputatu węglowego za 2016r.;

3.  w pozostałym zakresie umarza postępowanie;

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2717,00 zł (dwa tysiące siedemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 067,00 zł (jeden tysiąc sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem opłaty sądowej od pozwu.

6.  odstępuje od obciążania powoda opłatą sądową.

Sygn. akt. P 9/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 stycznia 2021r. powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 17 600 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie tytułem 14 –stej pensji za 2016r. i kwoty 5563,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie tytułem deputatu węglowego za 2016r. wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż z mocy porozumienia zbiorowego z dnia 11 czerwca 2018r. postanowiono dokonać nadpłaty wyłącznie na rzecz zatrudnionych nadal pracowników, świadczeń w postaci 14 – stej pensji i deputatu węglowego za 2016r., które to świadczenia zostały zawieszone mocą porozumienia z dnia 16 września 2015r. Powód wskazał, iż jego stosunek pracy w pozwanej ustał z dniem 30 czerwca 2017r. i w związku z treścią porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r. nie otrzymał przywróconych świadczeń nabytych w 2016r. Wskazał, iż porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r. narusza zasady równego traktowania pracowników. Nadpłata, zdaniem powoda, zgodnie z zasadą równego traktowania pracowników, powinna dotyczyć wszystkich pracowników zatrudnionych w 2016r. niezależnie od tego, czy nadal w 2018r. pozostawali w stosunku pracy.

Po przedstawieniu przez pozwaną zaświadczenia o wysokości hipotetycznych świadczeń pracowniczych, pismem z dnia 31 maja 2021r. powód cofnął pozew do wysokości określonej przez pozwaną.

W odpowiedzi na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa. Wyjaśnił, iż z mocy porozumienia kryzysowego z dnia 16 września 2015r. powód ostatecznie utracił prawo do 14 –stej pensji i deputatu węglowego za 2016r.; otrzymał natomiast takie same świadczenia należne proporcjonalnie za okres przepracowany w 2017r., albowiem skrócono okres obowiązywania zawieszenia w 2017r. porozumieniem z dnia 27 grudnia 2017r. Pozwany wyjaśnił, iż powód nie może skorzystać z uprawnień przewidzianych w porozumieniu z dnia 11 czerwca 2018r., albowiem nie był objęty tymże porozumieniem, nie pozostawał wszakże w stosunku pracy w czerwcu 2018r.

Pozwany wskazał, iż porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r. nie ma charakteru normatywnego i dla jego interpretacji i oceny skuteczności należy stosować wyłącznie przepisy kodeksu cywilnego wysuwające na plan pierwszy zasadę autonomii woli stron. Wolą stron porozumienia była nadpłata zawieszonych w 2015r. świadczeń wyłącznie na rzecz pracowników aktualnie zatrudnionych i pozostających w stosunku pracy w 2016r. Pozwany podkreślił również, iż w 2018r. powód nie był pracownikiem pozwanej, a zatem porozumienie czerwcowe nie mogło dotyczyć stosunku pracy, który już w 2018r. nie istniał.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był zatrudniony w pozwanej Spółce na podstawie umowy o pracę do dnia 30 czerwca 2017r. Nabył uprawnienia do świadczeń emerytalnych. Powód świadczył pracę w KWK (...) w latach 2015-2016 i był objęty Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy z dnia 27 lipca 1994r. (okoliczności bezsporne)

W dniu 16 września 2015r. zawarto porozumienie zbiorowe o zawieszeniu autonomicznych przepisów prawa pracy w (...) SA i stosowaniu nowych warunków pracy i płacy w zakresie wskazanym w Porozumieniu. Na mocy art. 9 ¹ k.p. wstrzymano na okres trzech lat wypłatę 14 –stej pensji (nagrody rocznej) oraz deputatu węglowego. (porozumienie – k. 47). Powód nie otrzymał 14- stej pensji i deputatu węglowego za 2016r. (okoliczność bezsporna)

W dniu 5 grudnia 2017r. odstąpiono ze skutkiem na dzień 01.01.2017r. co do 14 –stej pensji i ze skutkiem od 1 stycznia 2018r. – co do deputatu, od zapisów Porozumienia z dnia 16.09.2015r. wstrzymujących wypłatę niektórych świadczeń i przywrócono ich wypłatę na zasadach obowiązujących przed podpisaniem porozumienia z 2015r. (porozumienie z dnia 5 grudnia 2017r. – k. 47)

Powód pozostawał w stosunku pracy do dnia 30 czerwca 2017r. i wypłacono mu świadczenia proporcjonalnie do okresu przepracowanego w 2017r., wobec treści porozumienia z dnia 5 grudnia 2017r. (okoliczność bezsporna).

Wysokość deputatu węglowego powoda za 2016r. wynosiła 5563,20 zł

Wysokość 14 – stej pensji powoda za 2016r. wyniosła 15 771, 28 zł (zaświadczenie – k. 69).

Sąd oddalił wniosek pozwanej o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka G. S. na okoliczność zamiaru i celu stron przy zawarciu porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r. , albowiem treść postanowienia była na tyle jasna, że nie wymagała wykładni. Cel i zamiar stron porozumienia czerwcowego nie budziły wątpliwości. Postanowień nie budzących wątpliwości nie poddaje się wykładni, w myśl ogólnej reguły „clara non sunt interpretanda”. Mając zatem na uwadze art. 217 k.p.c., Sąd oddalił wniosek dowodowy, albowiem okoliczności przytoczone w tezie dowodowej nie wymagały dowodzenia.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 9 §4 k.p. postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy (normatywne porozumienia) naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu nie obowiązują. Zgodnie z art. 9 ¹ k.p. jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania całości lub w części przepisów prawa pracy określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy (nie dotyczy Kodeksu pracy, innych ustawy i aktów wykonawczych). Zawieszenie nie może trwać dłużej niż 3 lata.

Porozumienie zawarte w dniu 16 września 2015r. stanowiło porozumienie normatywne, wydane w oparciu o przywołaną normę art. 9 ¹ k.p., do którego bezspornie zastosowanie znajduje art. 9§4 k.p.

Porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r. dotyczyło warunków pracy i płacy na przyszłość, lecz również w pkt. 2 odwoływało się do postanowienia zawartego w §9 normatywnego porozumienia z dnia 16 września 2015r. Wyraźne nawiązanie do porozumienia z dnia 16 września 2015r. zawieszającego świadczenia przemawia za uznaniem normatywnego charakteru porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r. Już bowiem w §9 porozumienia z dnia 16 września 2015r. strony przewidziały możliwość późniejszej realizacji całości lub części utraconych świadczeń z tytułu niewypłaconej 14 –stej pensji i deputatu węglowego. Zapis ten niewątpliwie dotyczył wszystkich pracowników, którzy w świetle obowiązujących układów zbiorowych pracy, nabyliby prawa do ww świadczeń, gdyby nie doszło do ich zawieszenia, niezależnie od tego, czy na dzień ewentualnej wypłaty będą pozostawać w stosunku pracy czy nie. Podkreślić należy, iż porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r. regulowało prawa i obowiązki stron stosunku pracy, a zatem i z tego powodu należało je sklasyfikować do katalogu normatywnych źródeł prawa pracy, podlegających w pierwszej kolejności reżimowi kodeksu pracy. Nie ma zatem żadnych podstaw do badania porozumienia z 2018 r. przez pryzmat przepisów kodeksu cywilnego, tj. art. 65 k.c., art. 58 k.c. czy art. 353 ¹ k.c.

W myśl art. 18 ^3b k.p. za naruszenie zasady równego traktowania uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jakiejkolwiek przyczyny, którego skutkiem jest pominięcie przy przyznawania świadczeń związanych z pracą. Zauważyć wszakże należy, iż w art. 18 ^3a §1 k.p. przewidziano otwarty katalog przyczyn nierównego traktowania. Zgodnie z art. 18 ^{3 c} k.p. pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Zgodnie z art. 11 ² k.p. pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków.

Mając na uwadze powyższe, podkreślić należy, iż normatywne porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r. naruszało zasadę równego traktowania pracowników w zakresie wynagradzania, bez żadnego obiektywnego powodu. Podstawą wypłaty 14 – stej pensji (nagrody rocznej) jest świadczenie pracy w roku poprzedzającym rok wypłaty. Powód w 2016r. spełnił ten warunek. Podobnie raz w roku należny jest deputat węglowy za czas przepracowany i czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Powód również spełnił ten warunek, znajdował się zatem w takiej samej sytuacji, jak pracownicy objęcie porozumieniem z dnia 11 czerwca 2018r. Z uwagi na sytuację kryzysową w 2015r. porozumieniami zawieszono ww świadczenia. Powód zatem wraz z innym objętymi porozumieniem czerwcowym zrezygnował z należnych świadczeń dla ratowania trudnej sytuacji ekonomicznej Spółki. Dzięki rezygnacji ze strony załogi, w tym powoda, z części świadczeń Spółka mogła poczynić oszczędności, co nie mogło nie mieć wpływu na stan jej finansów. Ostatecznie zmiana sytuacji ekonomicznej Spółki, do której przyczynił się również powód otworzyła możliwość wypłaty utraconych świadczeń.

Podkreślić należy, iż porozumieniem z dnia 11 czerwca 2018r. nie ustanowiono nowych świadczeń w postaci 14- stej pensji lub deputatu węglowego za 2016r. Były to bowiem świadczenia wypracowane przez załogę , w tym powoda, w 2016r. Dlatego w pkt. 2 porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r. posłużono się pojęciem nadpłata oznaczającym wypłatę świadczeń nienależnych – bo zawieszonych począwszy od 2015r. Z tego również powodu należy uznać, iż porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r., pozostające w ścisłym związku z porozumieniem z 2015r. dotyczyło wszystkich pracowników zatrudnionych w 2016r., łącznie z powodem.

W §9 porozumienia z 2015r. wyraźnie przewidziano możliwość późniejszej realizacji świadczeń utraconych wszystkim, bez wyjątku, których objęło zawieszenie. Różnicowanie możliwości nadpłaty wyłącznie dla pracowników, którzy będą pozostawać w stanie zatrudnienia w przyszłości, z pominięciem pozostałych byłoby ewidentnym naruszeniem zasady równego traktowania w wynagradzaniu. Takie porozumienie w części wyłączającej nie obowiązywałoby zgodnie z art. 9 §4 k.p. Na marginesie zaznaczyć należy, iż przywołane przez pozwaną orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczą świadczeń przyszłych prywatyzacyjnych a nie utraconych (zawieszonych) i reaktywowanych świadczeń będących składnikami wynagrodzenia. Wobec powyższego rozważania w nich zawarte pozostają bez znaczenia dla niniejszej sprawy.

Porozumienie z dnia 11 czerwca 2018r., dotyczyło zatem wszystkich pracowników zatrudnionych w 2016r., odnosiło się bowiem do świadczeń nabytych w ramach istniejących wówczas stosunków pracy.

W konsekwencji, w porozumieniu z dnia 11 czerwca 2018r. w sposób nieuprawniony zawarto wyłączenie podmiotowe w zakresie realizacji utraconych świadczeń wypracowanych w 2016r. W części, w jakiej postanowienie pkt 2 porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r. wyłącza z kręgu uprawnionych do otrzymania 14 - stej pensji i deputatu za 2016r. osoby, które nie pozostawały w stosunku pracy w czerwcu 2018r. nie obowiązuje, zgodnie z art. 9 §4 k.p. w zw. z art. 11 ² k.p.

Mając na uwadze powyższe, na mocy pkt. 2 porozumienia z dnia 11 czerwca 2018r., przy uwzględnieniu art. 9 §4 k.p. Sąd zasądził w całości powództwo.

W części, w jakiej powód cofnął pozew z mocy art. 355 k.p.c. postępowanie zostało umorzone.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z §9 pkt 2w zw. z §2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r.

Na mocy art. 113 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w zw. z art. 100 k.p.c., uwzględniając, iż opłata sądowa wynosiła 1159 zł (2% z kwoty 23 163,20 zł), a powód wygrał w 92 %, Sąd rozliczył opłatę sądową.

Ponieważ powód cofnął pozew natychmiast po przedstawieniu przez pozwaną wyliczenia wysokości świadczeń, a spór nie dotyczył wysokości roszczenia, a samej zasadności powództwa, Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu, z mocy art. 102 k.p.c.