Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Mikołowie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 66/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

T. O. (1)

w okresie od 30 kwietnia 2023 roku do 09 maja 2023 roku, działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, za pomocą środków masowego komunikowania w postaci portalu społecznościowego F., pomówił (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. o udział w procedurze korupcyjnym, w wyniku którego spółka uzyskała korzystną dla siebie decyzję administracyjną wydaną przez Wojewodę (...), a także o to, że spółka (...) jest słupem, ukrywającym działanie innych podmiotów, tj. o postępowanie, które mogło poniżyć spółkę w oczach opinii publicznej i narazić ją na utratę zaufania potrzebnego dla prowadzenia działalności gospodarczej,

czym wyczerpał znamiona występku z art. 212 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.;

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Uchwałą nr LII/980/18 Rady Miasta C. ustanowiono zespół przyrodniczo - krajobrazowy pn. (...), obszar nieużytków stawów, gruntów rolnych, pozostałości infrastruktury kolejowej w dzielnicy M. o łącznej powierzchni 182,6177 ha. Na tym terenie wprowadzono zakaz m. in. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym, albo budową, odbudową, utrzymaniem, remontem bądź naprawą urządzeń wodnych.

Decyzją z dnia 03 kwietnia 2023 r. znak (...).7840.6.6.2023 Wojewoda (...), po odwołaniu wniesionym przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w B., uchylił decyzję Prezydenta Miasta C. nr (...) z dnia 21 grudnia 2022 r. znak AB-I. (...).2.19.2022.AF|1, wnoszącą sprzeciw wobec zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych polegających na rozbiórce nasypu kolejowego w C. na działkach ewidencyjnych nr (...) obręb (...) C. i umorzył postępowanie organu I instancji w sprawie dokonania zgłoszenia.

Powyższa decyzja Wojewody (...) wzbudziła silny opór lokalnej społeczności. Miejscem koncentracji osób wyrażających sprzeciw przeciwko niej była grupa na portalu F. o nazwie "Zatrzymajmy rozbiórkę Żabich D.". Grupa ta była otwarta, składała się z kilku tysięcy członków.

Jednym z członków tej grupy był T. O. (1), który aktywnie się na niej udzielał. Oskarżony zamieścił na tej grupie m. in. posty o następującej treści:

- post z dnia 30 kwietnia 2023 r. w którym to posłużył się słowami "Jak widać wojewoda (...) błyskawicznie wydał decyzję pozytywną dla (...) nie zważając zupełnie na aspekt środowiskowy i ludzki. Tylko naiwni nie wiedzą, co się za tym może kryć" (k. 12);

- post z dnia 01 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "(...) Zbadania wymagają powiązania spółki (...) sp. z o.o. oraz spółki matki (...) sp. z o.o. będącej inwestorem z organem wydającym decyzję, skutkującą niepowetowanymi stratami środowiskowymi dążącymi w swoim zamiarze pośrednim zapewne do zabudowy przedmiotowego terenu biskiej rekreacji i ochrony przyrody." (k. 16v);

- post z dnia 05 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "Jaki interes miał Wojewoda (...) w zezwoleniu prywatnemu inwestorowi (...) na rozbiórkę starych nasypów kolejowych stanowiących integralny element prawnie chronionego Zespołu (...), znajdującego się na terenie Miasta C. (...)" (k. 12v);

- post z dnia 07 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "(...) układ między Spółką słupem (...), a Organem, wojewodą (...), który wydał z pogwałceniem prawa zgodę na rozbiórkę nasypów kolejowych stanowiących integralny element prawem chronionego Zespołu (...) w C. docelowo ma służyć przejęciu tych gruntów po budowę najprawdopodobniej centrum handlowego (...) (...)" (k. 15v );

- komentarz do postu z dnia 07 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "W tej sprawie w sposób oczywisty i niepodważalny chodzi o położenie "łapy" na świetnych inwestycyjnie terenach o powierzchni 223 ha przy użyciu spółki słupa (...) i szachrajskich metod pozyskiwania zgód z pogwałceniem obowiązującego prawa od takich organów jak wojewoda (...) (...)" (k. 17 i 17 v);

- post z dnia 09 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "(...) Jest to celowa narracja utworzona przez spółkę - słupa (...), który ma tworzyć wyłącznie zasłonę dymną nad prawdziwym celem deweloperskim(...)" (k. 14v);

- komentarz do postu z dnia 09 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "To ważna wiadomość dla grupy, oznaczająca, że inwestor (...) spółka słup wcale nie ma zamiaru odpuścić i pójdzie po trupach bo danina tam gdzie trzeba już poszła. (...) Pamiętajcie, nie dajcie się nabrać, tutaj wcale nie chodzi nie chodzi o parę tysięcy ton materiału ziemnego spod nasypów, tutaj jest walka pomiędzy ochroną terenu prawnie chronionego jak Zespół (...) dający ludziom zwykłej pracy możliwość bliskiego kontaktu z przyrodą, a ciemnymi interesami patodeweloperów, którzy już przeliczyli, że Ż. D. są dla nich warte minimum 300 mln PLN. Przy standardowej wysokości wziątki sięgającej spokojnie 5% przy "załatwianiu" tego typu spraw dotyczących niezbędnych zgód organu decydującego o dalszym losie terenu nowa jest o bardzo dużych pieniądzach" (k. 19 i 20);

- komentarz do postu z dnia 09 maja 2023 r. w którym to posłużył się słowami "(...) Jawi się jednocześnie pytanie, jakie jest stanowisko posłanki KO M. R. oraz klubu parlamentarnego PO w temacie chęci zniszczenia Zespołu (...) przez wojewodę (...) w podejrzanym układzie podjętych przez organ działań na rzecz spółki słupa (...) (...)" (k. 22).

Skargę na powyższą decyzję Wojewody (...) z dnia 03 kwietnia 2023 r. do WSA w Gliwicach złożył Prezydent Miasta C.. Skarga została odrzucona postanowieniem WSA w Gliwicach z dnia 04 września 2023 r., sygn. II SA/Gl 923/23 z uwagi na brak legitymacji skargowej.

Postanowieniem z dnia 11 maja 2023 r. znak (...).7840.3.21.2023 Wojewoda (...) wznowił z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zakończonej decyzją z dnia 03 kwietnia 2023 r. znak (...).7840.6.6.2023.

W tym samym dniu Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego przeprowadził kontrolę terenu którego decyzja dotyczyła.

Członkowie lokalnej społeczności sprzeciwiający się decyzji Wojewody (...) z dnia 03 kwietnia 2023 r. złożyli petycję do Wojewody (...) w dniu 23 maja 2023 r. o uchylenie powyższej decyzji.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2023 r. Wojewoda (...) wstrzymał wykonanie decyzji z dnia 03 kwietnia 2023 r.

Decyzją z dnia 04 marca 2024 r. znak (...).7840.3.21.2023 Wojewoda (...) uchylił własną decyzję z dnia 03 kwietnia 2023 r. znak (...).7840.6.6.2023 i orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji Prezydenta Miasta C. nr (...) z dnia 21 grudnia 2022 r. Od tej decyzji pokrzywdzona wniosła odwołanie.

akt notarialny wraz z postami i komentarzami zamieszczanymi przez profil o nazwie T. O. (1)

10

dane z CI KRS dot. (...) sp. z o.o.

309-327

decyzja Wojewody (...) z dnia 03 kwietnia 2023 r. nr (...).7840.6.6.2023

40-42

skarga do WSA

93-99

posty i komentarze zamieszczane przez profil o nazwie T. O. (1)

172-197

uchwała nr LII/980/18 Rady Miasta C.

198-206

petycja o uchylanie decyzji wraz z odpowiedzią Wojewody

286-292

postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 04 września 2023 r., sygn. II SA/Gl 923/23

300-301

odwołanie (...) od decyzji Prezydenta Miasta C. nr (...)

338-341

postanowienie Wojewody (...) z dnia 11 maja 2023 r., znak (...).7840.3.21.2023

346

decyzja Wojewody (...) z dnia 04 marca 2024 r., znak (...).7840.3.21.2023

347-350

pismo (...) wraz z protokołem kontroli

374-380

odwołanie od decyzji Wojewody (...) z dnia 04 marca 2024 r., znak

475-479

zeznania J. H.

564-566

częściowe wyjaśnienia T. O. (1)

422-423

T. O. (1) ma 64 lata. Jest żonaty. Nie na nikogo na utrzymaniu. Zajmuje się likwidacją spółki z czego nie osiąga dochodów. Utrzymywany jest przez rodzinę. Aktywnie udzielał się na rzecz ochrony środowiska. Nie był wcześniej karany sądownie.

dyplom

335

dane osobopoznawcze

421

1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

akt notarialny wraz z postami i komentarzami zamieszczanymi przez profil o nazwie T. O. (1)

Dowód wiarygodny, albowiem notariusz poświadczył, iż posty stanowiące załącznik do aktu notarialnego w takiej właśnie treści i formie zostały zamieszczone na grupie portalu społecznościowego. Ostatecznie nawet oskarżony nie kwestionował treści tych postów. Dlatego Sąd przyznał tym dowodom walor wiarygodności. Nie wszystkie z załączonych postów miały znaczenie dla rozpoznania sprawy, bowiem niektóre z nich nie zawierały określeń mogących być traktowane jako pomówienia, nie przekraczały granicy dozwolonej krytyki, inne z kolei były zamieszczone poza czasookresem zarzutu.

dowody z dokumentów

Dowody z dokumentów sporządzone przez uprawnione organy w ramach przyznanych im kompetencji. Wśród tej grupy dowodów należy wymienić: dane z CI KRS dot. (...), decyzję Wojewody (...) z dnia 03 kwietnia 2023 r. nr (...).7840.6.6.2023, skargę do WSA, uchwałę nr LII/980/18 Rady Miasta C., petycję o uchylanie decyzji wraz z odpowiedzią Wojewody, postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 04 września 2023 r., sygn. II SA/Gl 923/23, odwołanie (...) od decyzji Prezydenta Miasta C. nr (...), postanowienie Wojewody (...) z dnia 11 maja 2023 r., znak (...).7840.3.21.2023 , decyzję Wojewody (...) z dnia 04 marca 2024 r., znak (...).7840.3.21.2023, pismo (...) wraz z protokołem kontroli, odwołanie od decyzji Wojewody (...) z dnia 04 marca 2024 r. Jako, że dowody te nie pochodziły wyłącznie od stron, w większości zostały sporządzone na potrzeby innych postępowań, nie znalazły się podstawy do odmówienia tym dowodom wiarygodności. Nadto, dowody te nie były kwestionowane przez strony. Obrazowały tło sprawy, a więc procedurę w ramach której Wojewoda (...) wydał decyzję będącą przyczyną protestów społecznych, w ramach których oskarżony formułował swoje wypowiedzi.

posty i komentarze zamieszczanyme przez profil o nazwie T. O. (1)

dyplom

Podobnie nie było powodów prowadzących do zakwestionowania wiarygodność postów załączonych przez oskarżonego, choć należy odnotować, że nie pokrywały się one w całości z tymi przedłożonymi przez oskarżyciela prywatnego, co oznacza, że zostały one wyselekcjonowane i nie obrazowały całości aktywności oskarżonego.

Załączony przez oskarżonego dyplom należało uznać za wiarygodny, dowodził zainteresowania oskarżonego sprawami ochrony środowiska.

zeznania J. H.

Zeznania J. H. w zakresie istotnym dla rozpoznania sprawy były zasadniczo wiarygodne. Świadek wskazywał, że autorem materiałów w mediach społecznościowych był T. O. (1), co było okolicznością niesporną oraz że posty te zamieszczone zostały na portalu społecznościowym F., co także pozostawało poza jakimkolwiek wątpliwościami. Świadek wskazywał, że spółka nie dopuściła się jakichkolwiek działań noszących znamiona układu, czy też korupcji czynnej organów państwowych, co było niewątpliwe prawdą, nie został przedłożony choćby cień dowodu, mogąc podważać zeznania świadka w tym zakresie. Świadek ostatecznie także przyznał (choć niechętnie), że rozbiórka nasypów kolejowych niosła się ze znacznym zyskiem dla spółki. Trudno jednak zrozumieć opór świadka do przyznania tej okoliczności, wszak nie sposób oczekiwać, aby celem działania spółki handlowego nie był zysk udziałowców, a działania prospołeczne. Niemniej, zeznania świadka były wiarygodne w całości.

częściowe wyjaśnienia T. O. (1)

Oskarżony nie określił jednoznacznie czy posty i komentarze dołączone do prywatnego aktu oskarżenia są jego autorstwa. Niemniej, wyjaśnił, że profil o nazwie (...) należy do niego, tylko on zamieszczał posty z tego profilu oraz nie odnotował aby konto miało zostać wykorzystane przez inną osobę. W świetle tego, okoliczność, że to oskarżony jest autorem kwestionowanych treści jest zdaniem Sądu niewątpliwa.

T. O. wskazywał, że nie miał żadnej szczególnej wiedzy, opierał się na doniesieniach prasowych i powszechnie dostępnych informacjach.

Oskarżony wyjaśnił co rozumiał przez użycia określenia "słup" i jednocześnie wprost wskazał, że nie ma wiedzy aby pokrzywdzona spółka realizowała ową rolę "słupa". Zasłonił się niepamięcią co do pomówień o układzie w kontekście działania pokrzywdzonej spółki.

Wyjaśniał, że nie zarzucał (...) działania w wyniku procederu korupcyjnego, co jasno pokazuje wybiórcze podejście oskarżonego do materiału dowodowego i negację niewygodnych dla niego dowodów. Ponad wszelką wątpliwość oskarżony zarzucał spółce skorumpowanie organu władzy publicznej w celu uzyskania korzystnej dla siebie decyzji. Fakt, że oskarżony tej okoliczności przeczył, mimo dowodów z dokumentów, jasno pokazuje że oskarżony zdawał sobie sprawę, że przekroczył ramy dozwolonej krytyki, dość nieudolnie próbując kwestionować tę okoliczność. Wyjaśnienia oskarżonego w części w jakiej negował formułowanie korupcyjnych zarzutów wobec spółki nie zasługiwały na wiarę, jako wprost sprzeczne z treścią zamieszczonych postów.

1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

T. O. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Na samym wstępie należy odnieść się do sposobu sformułowania zarzutu postawionego w akcie oskarżenia, albowiem to właśnie treść tego zarzutu zakreślała ramy postępowania i kognicję Sądu w aktualnie rozpoznawanym postępowaniu.

Zgodnie z treścią art 487 k.p.k., prywatny akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie.

Art. 487 k.p.k. nie zwalnia oskarżyciela prywatnego z obowiązku sprecyzowania zarzucanego oskarżonemu czynu (postanowienie SN z 31.03.2015 r., IV KK 3/15, LEX nr 1666903; wyrok SN z 9.05.2013 r., IV KK 380/12, LEX nr 1318211), czyli formy oskarżenia poprzez opis czynu (zdarzenia historycznego), z jakim wiąże się realizację znamion określonego typu (gdzie, kiedy, kto i w jaki sposób podjął zachowanie), co zakreśla ramy oskarżenia, ale sąd nie jest związany opisem czynu i kwalifikacją prawną.

W judykaturze wręcz podnosi się, że przepis art. 487 nie zwalnia oskarżyciela prywatnego z obowiązku sprecyzowania zarzucanego oskarżonemu czynu. Natomiast sporządzenie aktu oskarżenia przez podmiot fachowy daje sądowi orzekającemu podstawy do przyjęcia, że jego treść ściśle odpowiada intencjom oskarżyciela (postanowienie SN z 31.03.2015 r., IV KK 3/15, LEX nr 1666903). Ponadto zasadnie się podkreśla, że prywatny akt oskarżenia musi przyjąć formę oskarżenia, czyli opisać czyn (zdarzenie historyczne), z jakim oskarżyciel wiąże realizację znamion określonego typu, a także przedstawić dowody, jakie uzasadniają oskarżenie. W tej perspektywie rola tego rodzaju dokumentu niczym nie różni się od prokuratorskiego aktu oskarżenia. Musi on wszakże dawać podstawy prowadzenia postępowania karnego o konkretny czyn, na podstawie wiarygodnych dowodów uprawdopodobniających tezy oskarżenia w stopniu wysokim (postanowienie SN z 21.01.2015 r., V KK 297/14, LEX nr 1652419).

W niniejszej sprawie prywatny akt oskarżenia został rzecz jasna wniesiony w imieniu pokrzywdzonej spółki (...), jednak dokument ten został sporządzony przez profesjonalnego pełnomocnika. Sąd zatem przyjął, że treść zarzutu postawionego oskarżonemu T. O. (1) w petitum aktu oskarżenia wiernie oddaje intencje oskarżenia. Ma to o tyle znacznie, że oskarżyciel zakreślił ramy temporalne postępowania od 30 kwietnia do 09 maja 2023 r., tymczasem niektóre z postów załączonych do aktu oskarżenia w tych ramach czasowych się nie zmieściły (k. 13, 13v,14, 15, 18-18v,20v, 21-21v).

Z tego powodu Sąd, wydając rozstrzygnięcie końcowe skoncentrował się na treściach postów zamieszczonych przez oskarżonego w okresie objętym zarzutem prywatnego aktu oskarżenia, tj. w okresie od 30 kwietnia do 09 maja 2023 r.

Po oczyszczeniu przedpola, należy przywołać treść artykułu 212 § 1 k.k., który stanowi, iż kto pomawia inną (...) osobę prawną (...) o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Sąd Najwyższy w wyroku z 17.03.2015 r., V KK 301/14 ( LEX nr 1663833), stwierdził, że „przedmiotem ochrony przepisu art. 212 § 1 k.k. jest cześć i godność osoby pomawianej o postępowanie lub właściwości, które są sprzeczne z prawem, z zasadami etyki, w tym etyki zawodowej, oraz np. o brak kompetencji lub zdolności do wykonywania danego zawodu grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności”.

„Pomawianie to pojęcie wieloznaczne. W jego zakresie znaczeniowym mieści się oskarżanie, zarzucanie, przypisywanie, posądzanie, podejrzewanie o postępowanie lub właściwości negatywnie rzutujące na ocenę podmiotu, mające charakter poniżający w opinii publicznej, podrywający zaufanie społeczne” (Zgoliński I.; [w:] Kodeks karny. Komentarz wyd. II; red. Konarska – Wrzosek V.; WKP 2018; art. 212).

Ustalenie faktu realizacji przez sprawcę znamion zniesławienia podlega ocenie obiektywnej, a więc nie mają tu znaczenia subiektywne odczucia pokrzywdzonego (por. postanowienie SN z 9.10.2001 r., IV KKN 78/97, LEX nr 51588).

Wartość w postaci przedmiotu ochrony art. 212 § 1 k.k. pozostawać oczywiście powinna w równowadze z koniecznością ochrony innych wartości, to jest prawa do swobody wypowiedzi, prawa do krytyki oraz możliwości działania różnych organów, których zadaniem jest między innymi ocena przydatności do wykonywania zawodu w postaci weryfikacji kompetencji i zdolności oraz ocena kwalifikacji etycznych niezbędnych do zajmowania określonych stanowisk, wykonywania różnych zawodów lub prowadzenia określonego rodzaju działalności (wyrok SN z 17.05.2017 r., III KK 477/16, LEX nr 2307112).

Czynność wykonawcza przestępstwa z art. 212 § 1 k.k. ma dwoisty charakter. Pomówienie może dotyczyć takiego zachowania lub właściwości które ma poniżyć pokrzywdzonego lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania określonego dla danego stanowiska, zawodu czy rodzaju działalności.

Ustawodawca przewidział możliwość popełnienia powyższego czynu w formie kwalifikowanej, tj. za pośrednictwem środków masowego komunikowania. Środkami masowego komunikowania będą te wszystkie środki, których działanie sprowadza się do masowego przekazywania rozmaitych treści. Czyli do środków tych wypadnie zaliczyć nie tylko prasę drukowaną, przekaz radiowy i telewizyjny, lecz także książkę, plakat, film oraz przekaz przy pomocy Internetu (post. SN z 7.5.2008 r., III KK 234/07, Biul. PK 2008, Nr 10, poz. 33). Nie ma znaczenia jakość środków masowego komunikowania ani ich charakter, istotne jest jedynie to, aby były zdolne zakomunikować określone informacje szerszej – niż wynika to z pomówienia w typie podstawowym – grupie ludzi. Wydaje się zatem, że sieć internetowa będzie zaliczana do pojęcia środków masowego komunikowania się, jeśli taką komunikację rzeczywiście zapewnia lub stanowi alternatywę np. dla prasy. W orzecznictwie uznano bowiem, że internetowy przekaz o charakterze periodycznym, spełniający wymogi prawa prasowego, niewątpliwie jest prasą (post. SN z 7.5.2008 r., III KK 234/07, Biul. PK 2008, Nr 10, poz. 33). Natomiast jeśli komunikacja odbywa się w ściśle określonym kręgu, np. na forum o ograniczonej dostępności, należałoby raczej kwalifikować ewentualne zniesławienie w typie podstawowym tego przestępstwa.

Esencja obrony oskarżonego sprowadzała się w istocie do dwóch zasadniczych kwestii. Pierwsza z nich opierała się na zarzucie braku treści pomawiających w postach i komentarzach autorstwa oskarżonego. Z twierdzeniami oskarżonego nie można się było zgodzić, albowiem posty których był autorem, choć nie wszystkie spełniały znamiona przestępstwa, tak ewidentnie niektóre z nich były zniesławiające. Inna rzecz, że nie wszystkie zachowania oskarżonego ujęte w prywatnym akcie oskarżenia należało ocenić w ten sam sposób, cześć z tych wypowiedzi mieściła się zdaniem Sądu w granicach dozwolonej krytyki.

Przechodząc do postów wypełniających znamiona przestępstwa z art. 212 § 1 k.k. należy wymienić:

- post z dnia 30 kwietnia 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "Jak widać wojewoda (...) błyskawicznie wydał decyzję pozytywną dla (...) nie zważając zupełnie na aspekt środowiskowy i ludzki. Tylko naiwni nie wiedzą, co się za tym może kryć" (k. 12);

- post z dnia 01 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "(...) Zbadania wymagają powiązania spółki (...) sp. z o.o. oraz spółki matki (...) sp. z o.o. będącej inwestorem z organem wydającym decyzję, skutkującą niepowetowanymi stratami środowiskowymi dążącymi w swoim zamiarze pośrednim zapewne do zabudowy przedmiotowego terenu biskiej rekreacji i ochrony przyrody." (k. 16v);

- post z dnia 05 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "Jaki interes miał Wojewoda (...) w zezwoleniu prywatnemu inwestorowi (...) na rozbiórkę starych nasypów kolejowych stanowiących integralny element prawnie chronionego Zespołu (...), znajdującego się na terenie Miasta C. (...)" (k. 12v);

- post z dnia 07 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "(...) układ między Spółką słupem (...), a Organem, wojewodą (...), który wydał z pogwałceniem prawa zgodę na rozbiórkę nasypów kolejowych stanowiących integralny element prawem chronionego Zespołu (...) w C. docelowo ma służyć przejęciu tych gruntów po budowę najprawdopodobniej centrum handlowego (...) (...)" (k. 15v );

- komentarz do postu z dnia 07 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "W tej sprawie w sposób oczywisty i niepodważalny chodzi o położenie "łapy" na świetnych inwestycyjnie terenach o powierzchni 223 ha przy użyciu spółki słupa (...) i szachrajskich metod pozyskiwania zgód z pogwałceniem obowiązującego prawa od takich organów jak wojewoda (...) (...)" (k. 17 i 17 v);

- post z dnia 09 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "(...) Jest to celowa narracja utworzona przez spółkę - słupa (...), który ma tworzyć wyłącznie zasłonę dymną nad prawdziwym celem deweloperskim(...)" (k. 14v);

- komentarz do postu z dnia 09 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "To ważna wiadomość dla grupy, oznaczająca, że inwestor (...) spółka słup wcale nie ma zamiaru odpuścić i pójdzie po trupach bo danina tam gdzie trzeba już poszła. (...) Pamiętajcie, nie dajcie się nabrać, tutaj wcale nie chodzi nie chodzi o parę tysięcy ton materiału ziemnego spod nasypów, tutaj jest walka pomiędzy ochroną terenu prawnie chronionego jak Zespół (...) dający ludziom zwykłej pracy możliwość bliskiego kontaktu z przyrodą, a ciemnymi interesami patodeweloperów, którzy już przeliczyli, że Ż. D. są dla nich warte minimum 300 mln PLN. Przy standardowej wysokości wziątki sięgającej spokojnie 5% przy "załatwianiu" tego typu spraw dotyczących niezbędnych zgód organu decydującego o dalszym losie terenu nowa jest o bardzo dużych pieniądzach" (k. 19 i 20);

- komentarz do postu z dnia 09 maja 2023 r. w którym to oskarżony posłużył się słowami "(...) Jawi się jednocześnie pytanie, jakie jest stanowisko posłanki KO M. R. oraz klubu parlamentarnego PO w temacie chęci zniszczenia Zespołu (...) przez wojewodę (...) w podejrzanym układzie podjętych przez organ działań na rzecz spółki słupa (...) (...)" (k. 22);

Analizując treść przywołanych postów i komentarzy oczywistym jest że oskarżony pomówił pokrzywdzoną spółkę o udział w układzie z wojewodą, który w zamian za korzyść majątkową miał wydać korzystną dla spółki decyzję. Oskarżony wprost przecież napisał, że "danina tam gdzie trzeba już poszła". W pozostałych postach, co prawda już mniej otwarcie, jednak w dalszym ciągu implikował czynny udział spółki w procederze korupcyjnym przez takie zwroty jak: "Tylko naiwni nie wiedzą, co się za tym może kryć" - w odniesieniu do wydania pozytywnej dla spółki decyzji przez wojewodę w błyskawicznym tempie; "jaki interes miał Wojewoda (...)" - ponownie w odniesieniu do tej samej korzystnej decyzji wojewody; sugerowanie powiązań między spółką a wojewodą (...), "układ" między wojewodą a spółką, czy wręczenie korzyści majątkowej w wysokości 5 % rzekomej wartości terenu. W świetle wyżej przywołanej treści postów nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że oskarżony, wbrew własnym deklaracjom, pomówił spółkę o udział w procedurze korupcyjnym, w wyniku którego spółka uzyskała korzystną dla siebie decyzję administracyjną wydaną przez Wojewodę (...).

Nie wymaga szerszego wywodu konstatacja, że pomówienie jakiegokolwiek podmiotu o wręczenie wręczanie korzyści majątkowej organowi władzy publicznej, czy pozostawanie w układzie z takim podmiotem, jest pomówieniem o postępowanie, które mogło poniżyć ten podmiot w oczach opinii publicznej i narazić go na utratę zaufania potrzebnego dla prowadzenia działalności gospodarczej. Wszakże korupcja jest działaniem słusznie potępianym w społeczeństwie, szczególnie społecznie szkodliwym, podważającym elementarne reguły funkcjonowania państwa i zaufania obywateli do państwa i jego przedstawicieli.

Dalej, oskarżony nader często szafował słowami "spółka słup" w odniesieniu do pokrzywdzonej. W potocznym znaczeniu "słup" oznacza "osobę lub spółkę maskująca nielegalne interesy innej osoby lub spółki" (tak: https://sjp.pl/s%C5%82up), "podstawioną osobę wykorzystywaną przez przestępców do dokonywania nielegalnych transakcji finansowych, przedsięwzięć" (https://sjp.pwn.pl/szukaj/s%C5%82up.html). Dokładnie tak samo należało rozumieć kontekst wypowiedzi oskarżonego, zwłaszcza w zestawieniu z tym, że spółka miałaby korumpować organ władzy publicznej albo maskować wręczenie takiej korzyści przez inny podmiot. W odbiorze społecznym określenie "słup" jest jednoznacznie pejoratywne, od razu nasuwa skojarzenia zorganizowanej działalności przestępczej. Użycie tego sformułowania przez oskarżonego miało w zamyśle wzmocnić siłę przekazu. Oskarżony w toku procesu starał się przekonać Sąd, że inaczej rozumiał to określenie, tyle tylko, że w postach zamieszczonych na portalu F. już tego rozumienia nie zawarł. Oskarżony jest osobą wykształconą i elokwentną, bez cienia wątpliwości rozumiał znaczenie formułowanych przez siebie słów i ich rozumienie w oczach odbiorców. Zresztą nawet przyjmując rozumienia tego określenia zaprezentowane przez oskarżonego na rozprawie, to i tak byłaby to treść pomawiająca o ukrywanie przez spółkę rzeczywistego beneficjenta wydanej decyzji.

W świetle powyższego, należało stwierdzić, że przyjęta przez oskarżonego narracja, że w żaden sposób nie znieważył pokrzywdzonej spółki była w oczywisty sposób nieprawdziwa, stanowiła li tylko wyraz przejętej linii obrony i nie mogła się ostać. Zdecydowanie wykroczył on poza ramy dozwolonej krytyki. W pełni dopuszczalne jest kontestowanie działania danego podmiotu, w obronie konkretnych wartości, jednak nie jest akceptowalne formułowanie całkowicie bezpodstawnych oskarżeń o wysoce społecznie naganne zachowania, które nie miały miejsca.

Działanie oskarżonego miało miejsce za pomocą środków masowego komunikowania. Inkryminujące go posty zostały opublikowane na ogólnodostępnej grupie w na portalu F., do której dostęp miała nieograniczona ilość osób, niezależnie czy zaliczały się w poczet jej członków czy też nie.

Kierował się zamiarem bezpośrednim, trudno inaczej określić ostatecznie wprost sformułowane oskarżenie o wręczenie łapówki, czy maskowanie działalności innych podmiotów.

Jedynie pobocznie należy wskazać, że Sąd nie podzielił zdania oskarżyciela prywatnego, iż takie określenia jak: nabycie nasypów kolejowych w złej wierze, czy nawet nazwanie spółki szemranym inwestorem realizowały znamiona pomówienia. Kwestia nabycia w złej czy dobrej wierze jest wybitnie ocenna i zależna od punktu widzenia autora słów. Mając na uwadze kontekst formułowania wypowiedzi w postaci obrony wartości postrzeganych przez oskarżonego jako ważkie, zdaniem Sadu określenie to nie wykraczało poza ramy dozwolonej krytyki, nawet jeżeli oskarżyciel prywatny tej oceny nie podzielił. Z kolei określenie szemrany inwestor choć niewątpliwe pejoratywne, w świetle toczącej się w tle społecznej akcji protestacyjnej nie jawiło się jako wykraczające poza znikomy stopień społecznej szkodliwości.

Drugim filarem linii obrony oskarżonego, który zaprzeczał własnej odpowiedzialności karnej był ustawowy kontratyp z art. 213 § 2 k.k.

Art. 213 § 2 k.k., stanowi, że nie popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:

1) dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub

2) służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.

Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.

Kontratyp ten w sprawie nie miał zastosowania bowiem, o ile oskarżony podnosił zarzuty służące obronie społecznie uzasadnionego interesu w postaci ochrony integralności zespołu przyrodniczo - krajobrazowego (...), tak zarówno zarzut uczestnictwa w układzie, wręczenia korzyści majątkowej, czy maskowania działań innego podmiotu nie poległy na prawdzie. Oskarżony nie udźwignął dowodu prawdy w tym zakresie, w istocie nie miał żadnych dowodów na poparcie forsowanych przez siebie tez. Wprost przecież przyznał na rozprawie, że nie miał żadnych dowodów na okoliczność zaistnienia procederu korupcyjnego, jak również nie miał wiedzy aby (...) miała być faktycznie słupem. Zdziwienie Sądu budzi zatem na jakiej podstawie oskarżony formułował tego rodzaju zarzuty.

Działanie oskarżonego następowało w krótkich odstępach czasu wynoszącym od kilku godzin, do kilku dni, a przyświecał mu z góry powzięty zamiar oczerniania pokrzywdzonej spółki o zachowanie korupcyjne czy masujące działalność innych osób. Dlatego jego zachowanie należało objąć węzłem czynu ciągłego z art. 12 § 1 k.k.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

1

T. O. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Zgodnie z treścią art. 66 § 1 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności (art 66 § 2 k.k.)

Zdaniem Sądu oskarżony T. O. (1) spełnił wszystkie przesłanki warunkowego umorzenia postępowania. Po pierwsze, nie był wcześniej karany sądownie. Po wtóre, zagrożenie karą w przypadku przestępstwa, które mu przypisano nie przekracza 5 lat pobawienia wolności. Stopień winy ukształtował się na średnim poziomie. Wpływ na to miał fakt, iż zniesławiające słowa padły niewątpliwie również wyniku głębokiej frustracji i sprzeciwu, wynikających z wydania decyzji z którą oskarżony, ale także szerzej znaczna cześć lokalnej społeczności, się nie zgadzali i to na poziomie wręcz fundamentalnym. Jakkolwiek wyżej opisane zarzuty nie były prawdziwe i zniekształcały rzeczywistość, o czym oskarżony doskonale powinien wiedzieć jako osoba dorosła, tak Sąd potraktował jako okoliczność łagodzącą motywację kierującą oskarżonym, który przecież nie działał we własnym interesie, a w obronie wartości w postaci ochrony środowiska.

Stopień społecznej szkodliwości czynu był średni. Oskarżony był jedną z wielu osób, które udzielały się w grupie na portalu społecznościowym. Siłą rzeczy osoby te nie zgadzały się z działaniami pokrzywdzonej spółki. Niemniej, pomawiające zarzuty oskarżonego były całkowicie bezpodstawne i mogły prowadzić do przesadnej eskalacji nastawienia innych osób wobec pokrzywdzonej. Sąd miał na uwadze, że słowa zawarte w postach oskarżonego mogły wywrzeć skutek poprzez posądzenie spółki o postępowanie, które mogło poniżyć spółkę w oczach opinii publicznej i narazić ją na utratę zaufania potrzebnego dla prowadzenia działalności gospodarczej, wszak sprawa budziła duże zainteresowanie lokalnej społeczności, a z treścią postów oskarżonego mogły zapoznać się także osoby nieznające głębiej problemu, a które mogły wyrobić sobie kompletnie bezpodstawną opinię o rzekomym procederze korupcyjnym z udziałem spółki. Realny zasięg i krąg odbiorców tych stricte zniesławiających treści, zdaniem Sądu był szeroki.

Dalej, jak już wyżej wskazano okoliczności czynu nie budziły żadnych wątpliwości Sądu, kluczowe aspekty zostały utrwalone za pomocą dowodów obiektywnych - wydruków postów z portalu F..

W ostatniej kolejności należy wskazać, iż wobec oskarżonego występuje pozytywna prognoza kryminologiczna. Przypisany mu czyn miał charakter incydentalny, zdaniem Sądu wynikał z tego, że oskarżony "zagalopował się" broniąc bliskich mu i doniosłych wartości. W konsekwencji zdaniem Sądu, zakończenie tego postępowania, które ma za zadanie uświadomić oskarżonemu, iż musi ostrożniej formułować sądy, które publikuje w sieci Internet, powstrzyma go od tego typu działalności w przyszłości. W konsekwencji, w oparciu o uprzednią niekaralność oskarżonego, Sąd doszedł do wniosku, iż sam fakt postępowania karnego jak i przypisanie mu czynu, wsparte symboliczną nawiązką i środkiem karnym, będą dla niego wystarczającą przestrogą przed naruszaniem porządku prawnego w przyszłości, a także skłonią go do przywiązywania większej wagi do słów publikowanych w ramach swojej działalności w mediach społecznościowych. Wyznaczony okres próby w minimalnym rozmiarze, ma za zadanie weryfikację, czy prognoza postawiona przez Sąd okazała się trafna.

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

T. O. (1)

2

1

Zgodnie z treścią art. 67 § 3 k.k. umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b k.k. a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k.

"Zobowiązanie sprawcy do naprawienia szkody w całości lub w części ma charakter w zasadzie obligatoryjny; w miarę możliwości sąd powinien także nałożyć obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Skutek przestępny w postaci szkody obejmuje zarówno szkodę majątkową, jak i niemajątkową, przy czym decyzja, czy szkoda ma być naprawiona w całości, czy też w części, należy do sądu. Decydującą przesłanką powinien być wówczas interes pokrzywdzonego w otrzymaniu chociaż części odszkodowania w odpowiednio szybkim czasie” (wyrok SN z 30.05.2018 r., V KK 446/17, LEX 2509711).

Sąd zdecydował o zastosowaniu instytucji nawiązki na rzecz (...) sp. z o.o. Szkoda pokrzywdzonej miała charakter niematerialny, na szwank została narażona jej dobra opinia i reputacja w oczach lokalnej społeczności. Innymi słowy, wysokość szkody wyrządzonej przestępstwem jest trudna do oszacowania. Zdaniem Sądu symboliczna nawiązka, tj. 300 zł, będzie właściwym narzędziem, głównie po to by uświadomić oskarżonemu, że formułowanie oszczerczych sądów bez pokrycia jest niedopuszczalne. Z pewnością przecież obowiązek uiszczenia jakiejkolwiek sumy na rzecz spółki, której oskarżony tak wiele zarzucał, będzie dla niego trudne, a przez to silnie odciśnie skutek wychowawczy. Przyznana kwota jest jednocześnie na tyle niewysoka aby nie stanowić nadmiernego obciążenia dla oskarżonego.

T. O. (1)

3

1

Skoro zgodnie z treścią art. 215 k.k. w przypadku wyroku warunkowo umarzającego postępowanie nie było możliwości podania wyroku do publicznej wiadomości, celem wzmocnienia wychowawczego oddziaływania postępowania, a także końcowego rozstrzygnięcia, należało nałożyć na oskarżonego środek karny w postaci obowiązku zapłaty świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 500 złotych. Orzeczony środek ma za zadanie wykluczenie ewentualnego wrażenia oskarżonego, że czyn którego się dopuścił nie jest naganny i że nie spotkał się z żadną realną sankcją. Wrażenie takie mógłby odnieść oskarżony w wyniku warunkowego umorzenia postępowania, co byłoby efektem nader niepożądanym. Z tej przyczyny obowiązek o charakterze ekonomicznym, w niedużej wysokości, jawi się jako adekwatne uzupełnienie wyroku, wzmacniające efekt wychowawczy, a przez to i funkcja prewencyjna rozstrzygnięcia będzie pełniej realizowana.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Mając na uwadze wyrok uznający winę oskarżonego, kierując się zasadą wskazaną w art. 628 pkt. 1 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. należało przyznać od niego, na rzecz oskarżyciela prywatnego sumę wydatków, stanowiącą poniesione przez niego koszty postępowania. Na koszty te składała się kwota 300 zł, wynikająca z wniesienia prywatnego aktu oskarżenia, jak również 1.008 zł, tytułem kosztów związanych z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika. Stawka minimalna za reprezentację przed sądem I instancji w postępowaniu szczególnym wynosi 720 zł (§ 11 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie), natomiast kwota ta została powiększona o 40% z uwagi na 2 terminy rozprawy i termin posiedzenia pojednawczego, w których udział wziął pełnomocnik (na podstawie § 17 ust. 1 cytowanego rozporządzenia).

Podpis